İrtikap suçu nedir, irtikap suçunun cezası nedir?

İrtikap suçu, TCK 250. maddesinde Kamu İdaresinin Güvenilirliğine ve İşleyişine Karşı Suçlar başlığı altında açıklanmıştır. Buna göre; Görevinin sağladığı nüfuzu kötüye kullanmak sureti ile kendisine ya da başkasına yarar sağlanmasına veya bu yolda vaatte bulunulmasına bir kimseyi icbar eden (zorlayan, zorunda bırakan) kamu görevlisi, beş yıldan on yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Türk Dil Kurumu sözlüğüne göre icbar etmek, birine istemediği bir işi zorla yaptırmak, zorlamak, zorunda bırakmak şeklinde tanımlanmıştır.

Kamu görevlisinin haksız tutum ve davranışlarına istinaden, kişinin haklı bir işinin gereği gibi, hiç veya en azından vaktinde görülmeyeceği endişesi ile, kendisini mecbur hissederek, kamu görevlisine veya yönlendireceği kişiye menfaat temin etmiş olması durumunda, icbarın varlığı kabul edilir.

Görevinin sağladığı güveni kötüye kullanmak sureti ile gerçekleştirdiği hileli davranışlarla, kendisine veya başkasına yarar sağlanmasına veya bu yolda vaatte bulunulmasına bir kimseyi ikna eden kamu görevlisi, üç yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Maddenin ikinci fıkrasında tanımlanan suçun, kişinin hatasından yararlanarak işlenmiş olması durumunda, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

TCK 250/4 uyarınca irtikap edilen menfaatin değeri ve mağdurun ekonomik durumu, açıklanan suçlarda verilecek cezanın yarısına kadar indirilebilmesine olanak sağlamaktadır.

İrtikap suçunun faili kamu görevlisidir. Kamu görevlisi ise, TCK 6. maddesinde açıklandığı üzere kamusal faaliyetin yürütülmesine atama veya seçilme yoluyla ya da herhangi bir surette sürekli, süreli veya geçici olarak katılan kişidir. İrtikap, kasten işlenebilen suçlardandır.

İcbar suretiyle irtikap

TCK 250. maddesinin birinci fıkrasında icbar suretiyle irtikap suçu tanımlanmıştır. İcbar suretiyle irtikap suçunun oluşması için, kamu görevlisi, bir başkasını kendisine veya bir başkasına yarar sağlamaya veya bu yolda vaatte bulunmaya icbar etmeli, zorlamalı, zorunda bırakmalıdır. Bu zorlama, yürütülen görevin sağladığı nüfuzun kötüye kullanılması suretiyle gerçekleştirilmelidir.

İcbar kelimesi manevi cebir anlamını taşımakta olup icbar, yağma suçunun oluşumuna neden olan cebir ya da tehdit boyutuna varmamalıdır. Aksi durumda, ortaya çıkan suç, icbar suretiyle irtikap değil, gasp suçunu oluşturacaktır.

İkna suretiyle irtikap

İkna suretiyle irtikap suçunda kamu görevlisi, bir kimseyi hileli davranışlarla kendisine veya başkasına yarar sağlamaya ya da bu yolda vaatte bulunmaya ikna eder. Bu hileli davranışlar, kişinin yerine getirdiği kamu görevinin sağladığı güvenin kötüye kullanılması suretiyle gerçekleştirilmesi gerekir.

İkna suretiyle irtikap suçunu oluşturan hile, icrai veya ihmali davranışla gerçekleştirilebilir. Bu nedenle, hatadan yararlanmak suretiyle irtikap, ikna suretiyle irtikap suçunun sadece bir işleniş şeklinden ibarettir. Maddenin üçüncü fıkrası uyarınca, bu durumda ikna suretiyle irtikap suçunun cezasında indirim yapılması gerekmektedir.

Denetim görevinin ihmali TCK 251

Zimmet ya da irtikap suçunun işlenmesine kasten göz yuman denetimle yükümlü kamu görevlisi, işlenen suçun müşterek faili olarak sorumlu olur. Ayrıca TCK 251. maddesi uyarınca denetim görevini ihmal ederek, zimmet veya irtikap suçunun işlenmesine imkan sağlayan kamu görevlisi ise üç aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

İrtikap suçu zamanaşımı

İrtikap suçu için dava zamanaşımı süresi on beş yıldır.

İrtikap suçu avukat istanbul

Tüm hukuki danışmanlık ve talepleriniz için Heper Hukuk ve Danışmanlık Ofisi’ne ait 08504201155 numaralı hattımızdan hukuk ofisimize ulaşabilirsiniz.