Gerçeğe aykırı bilirkişilik veya tercümanlık suçu nedir, suçun cezası nedir?

Gerçeğe aykırı bilirkişilik veya tercümanlık suçu, TCK 276. maddesinde, Adliyeye Karşı Suçlar başlığı altında açıklanmıştır. Buna göre; Yargı mercileri ya da suçtan dolayı kanunen soruşturma yapmak veya yemin altında tanık dinlemek yetkisine sahip bulunan kişi veya kurul tarafından görevlendirilen ve gerçeğe aykırı mütalaada bulunan bilirkişi, üç yıldan yedi yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Yukarıda belirtilen kişi veya kurullar tarafından görevlendirilen tercümanın ifade veya belgeleri gerçeğe aykırı şekilde tercüme etmesi durumunda, aynı cezaya hükmolunur. Bununla birlikte, bilirkişi ve tercümanların gerçeğe aykırı işlemlerinde kasıtlı olarak hareket etmeleri gerekir.

Nitekim yasa değişikliğine ilişkin gerekçede bu hususa; “Düzenleme ile, bilirkişi ve tercümanların kasten gerçeği yanlış olarak yansıtmalarının, yanlış tercüme yapmalarının cezalandırıldığı, bilirkişinin, kendi bilgi, görgü ve değerlendirmesine göre vereceği mütalaanın yalnızca hatalı olması ve kastın bulunmaması nedeni ile suç oluşturmayacağı” şeklindeki ifadeler ile yer verilmiştir.

Suçun oluşması için, bilirkişi veya tercümanın, yargı mercileri ya da suçtan dolayı kanunen soruşturma yapmak veya yemin altında tanık dinlemek yetkisine sahip kişi veya kurul tarafından görevlendirilmiş olması gerekmektedir.

Hangi hallerde bilirkişiye başvurulur?

CMK 63. maddesinde hangi hallerde ve kim tarafından bilirkişinin görüşünün alınmasına karar verileceği açıklanmıştır. Buna göre; Çözümü uzmanlık, özel ya da teknik bilgi gerektiren hallerde bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına re’sen, Cumhuriyet savcısı, katılan, vekili, şüpheli veya sanık, müdafii veya kanuni temsilcinin istemi üzerine karar verilebilecektir. Bununla birlikte genel bilgi veya tecrübe ile ya da hakimlik mesleğinin gerektirdiği hukuki bilgiyle çözülmesi mümkün olan konularda bilirkişiye başvurulamaz. Hukuk öğrenimi görmüş kişilerin, hukuk alanı dışında farklı bir uzmanlığa sahip olduğu belgelendirilmedikçe, bu kişiler bilirkişi olarak görevlendirilemez.

HMK 266. maddesinde ise bu durum; “Mahkemenin, çözümü hukuk dışında, özel veya teknik bilgi gerektiren hallerde, taraflardan birinin talebi üzerine veya kendiliğinden, bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına karar vereceği” şeklindeki ifadelerle açıklanmıştır.

HMK 269. maddesinde bilirkişilik görevinin kapsamı açıklanmıştır. Buna göre bilirkişilik görevi kapsamında, mahkemece yapılan davete uyarak tayin edilen tarih, gün ve saatte mahkemede hazır bulunmak, yemin etmek ve bilgisine başvurulan hususlarda süresi içerisinde oy ve görüşünü mahkemeye bildirmek bulunmaktadır.

Bilirkişilik görevini kabulle yükümlü olanlar

HMK 270. maddesi uyarınca aşağıda sayılan kişi ya da kuruluşlar, bilirkişilik görevini kabulle yükümlüdür:

a) Resmi bilirkişiler ile 268. maddede belirtilmiş bulunan listelerde yer alan kişiler,

b) Bilgisine başvurulacak konuyu bilmeksizin, meslek veya zanaatlarını icra etmesine olanak bulunmayanlar,

c) Bilgisine başvurulacak konu hakkında, meslek veya sanat icrasına resmen yetkili kılınanlar,

Bu kişiler, ancak tanıklıktan çekinme nedenlerine veya mahkemece kabul edilebilir bir başka sebebe dayanarak, bilirkişilikten çekinebilir.

Bilirkişinin hukuki sorumluluğu HMK 285

Bu duruma HMK 285. maddesinde yer verilmiştir. Buna göre; Bilirkişinin kasten ya da ağır ihmal suretiyle düzenlemiş olduğu gerçeğe aykırı raporun, mahkemece hükme esas alınması nedeniyle zarar gören kişiler, bu zararın tazmini için Devlete karşı tazminat davası açabilir. Devlet, bu nedenle ödeyeceği tazminat miktarı için sorumlu bilirkişiye rücu eder.

Gerçeğe aykırı bilirkişilik veya tercümanlık suçu zamanaşımı

Bu suç için dava zamanaşımı süresi sekiz yıldır.

Görevli mahkeme

Bu suç için yargılama görevi Asliye Ceza Mahkemesi tarafından yerine getirilir.

Gerçeğe aykırı bilirkişilik veya tercümanlık suçu avukat istanbul

Tüm hukuki danışmanlık ve talepleriniz için Heper Hukuk ve Danışmanlık Ofisi’ne ait 08504201155 numaralı hattımızdan hukuk ofisimize ulaşabilir, randevu talebinde bulunabilirsiniz.