Muhafaza görevini kötüye kullanma suçu, TCK 289. maddesinde Adliyeye Karşı Suçlar başlığı altında açıklanmıştır. Buna göre; Muhafaza edilmek üzere kendisine resmen teslim olunan rehinli ya da hacizli veya herhangi bir nedenle el konulmuş olan bir mal üzerinde teslim amacı dışında tasarrufta bulunan kimse, üç aydan iki yıla kadar hapis ve üç bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. Suçun faili, muhafaza edilmek üzere kendisine resmen teslim olunan mal üzerinde teslim amacı dışında tasarrufta bulunan kişidir.
Kişinin bu malın sahibi olması, verilecek cezanın yarı oranında indirilmesi sebebidir. Failin suça konu eşyanın sahibi olması, cezanın indirilmesini gerektiren bir neden olarak kabul edilmiştir.
Bir suça ilişkin soruşturma veya kovuşturma kapsamında el konulan eşyanın amacı dışında kullanılması halinde ise kişi, bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Suç, suçun konusunu oluşturan mal üzerinde teslim amacı dışında tasarrufta bulunulması ile oluşur. Yasa gerekçesinde bu durum, teslim amacının muhafaza olması nedeni ile suçun konusunu oluşturan malın satılması ya da başkasına verilmesi gibi, durumların bu amaçla bağdaşmayan davranışlar olduğu ve sözü edilen suçun oluşumuna neden olacağı açıklanmıştır. Bu nedenle suç, serbest hareketli suç görünümündedir. görüntüsü arzetmektedir.
TCK 289. maddesinin ikinci fıkrasında bu suç açısından etkin pişmanlık hükmüne yer verilmiştir. Buna göre; suçun konusunu oluşturan eşyanın kişi hakkında kovuşturma başlamadan önce geri verilmesi veya bunun mümkün olmaması halinde bedelinin ödenmesi hali, etkin pişmanlığı gösteren bu kişi açısından cezada indirim yapılmasını gerektiren bir şahsi sebep olarak belirlenmiştir.
Kişinin, muhafaza edilmek üzere kendisine resmen teslim olunan rehinli veya hacizli veya herhangi bir nedenle el konulmuş olan malı, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranması nedeni ile kaybolmasına veya bozulmasına sebebiyet vermesi hali adli para cezası ile cezalandırılması nedenidir. Bu durum, TCK 75. madde kapsamında ön ödemeye tabidir. Bu nedenle, uzlaşma kapsamındaki suçlar hariç olmak üzere, yalnız adli para cezasını gerektiren veya kanun maddesinde öngörülen hapis cezasının yukarı sınırı altı ayı aşmayan suçların faili;
a) Adli para cezası maktu ise bu miktarı, değilse aşağı sınırını,
b) Hapis cezasının aşağı sınırının karşılığı olarak her gün için otuz Türk Lirası üzerinden bulunacak miktarı,
c) Hapis cezası ile birlikte adli para cezası da öngörülmüş ise, hapis cezası için bu fıkranın (b) bendine göre belirlenecek miktar ile adli para cezasının aşağı sınırını,
Soruşturma giderleri ile birlikte, Cumhuriyet Savcılığı’nca yapılacak tebliğ üzerine on gün içinde ödemesi halinde bu kişi hakkında kamu davası açılmaz.
Bu suç için dava zamanaşımı süresi sekiz yıldır.
Suç, CMK 253. maddesi uyarınca uzlaşma kapsamındaki suçlar arasında yer almamaktadır.
Suç, takibi şikayete bağlı suçlar arasında yer almamaktadır.
Bu suç için yargılama yapmaya görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesi’dir.
TCK 290. maddesi uyarınca hükmen hak sahiplerine teslim edilen taşınmaz mallara tekrar el koyan kimseye üç aydan bir yıla kadar hapis cezası verilir.
Muhafaza edilmek üzere başkasına resmen teslim olunan rehinli veya hacizli veya herhangi bir nedenle el konulmuş olan taşınır malın, bu kişinin elinden rızası dışında alınması halinde hırsızlık, cebren alınması halinde yağma, hileyle alınması halinde dolandırıcılık, tahrip edilmesi halinde mala zarar verme suçuna ilişkin hükümler uygulanır. Kişinin bu malın sahibi olması hali, verilecek cezanın yarısından dörtte üçüne kadar indirilmesi sebebidir.
Tüm hukuki danışmanlık ve talepleriniz için Heper Hukuk ve Danışmanlık Ofisi’ne ait 08504201155 numaralı hattımızdan hukuk ofisimize ulaşabilirsiniz.