Yazımız içeriğinde Yassıada yargılamaları (27 Mayıs Mağdurları) tazminat davası ve tazminat taleplerini ilgilendiren önemli bir gelişmeye yer vereceğiz. Bilindiği üzere, TBMM Genel Kurulu’nda oybirliği ile kabul edilen yasa teklifi uyarınca Yassıada yargılamalarının hukuki dayanağı ortadan kaldırıldı. Yasa ile 27 Mayıs 1960 darbesi sonrası Yüksek Adalet Divanı tarafından verilen tüm kararlar hükümsüz hale getirilmiş oldu. Yapılan düzenleme ile Yassıada’da yargılananlar veya bu kişilerin varislerine tazminat talep etme hakkının önü açılmış hale geldi.
Peki 7248 sayılı, 1924 Tarih ve 491 Sayılı Teşkilatı Esasiye Kanununun Bazı Hükümlerinin Kaldırılması ve Bazı Hükümlerinin Değiştirilmesi Hakkında Geçici Kanunun Bazı Hükümlerinin Yürürlükten Kaldırılması ve Neden Olunan Mağduriyetlerin Giderilmesi Hakkında Kanun ismini taşıyan kanun, mağdurlara hangi hakları veriyor, yazımızda bu hususlara kısaca yer vermeye çalışacağız.
Yasanın ilk maddesi ile 12.06.1960 tarih ve 1 sayılı 1924 tarih ve 491 Sayılı Teşkilatı Esasiye Kanunu’nun Bazı Hükümlerinin Kaldırılması ve Bazı Hükümlerinin Değiştirilmesi Hakkında Geçici Kanunun 6. maddesi ile 24. maddesinin ikinci fıkrasının yürürlükten kaldırıldığı açıklanmıştır.
Yasanın geçici 1. maddesi uyarınca 12.06.1960 tarihli ve 1 sayılı Kanunun 6. maddesinin yürürlükten kaldırılması nedeniyle varlığı hukuki dayanaktan mahrum Yüksek Adalet Divanının hükümsüz hale gelen tüm kararlarının adli sicil ve her türlü arşiv kayıtlarından silinmesinin, Adalet Bakanlığı tarafından resen yerine getirileceği açıklanmıştır.
Ayı madde uyarınca 1 sayılı Kanunun 6. maddesine göre kurulan Yüksek Soruşturma Kurulu ile Yüksek Adalet Divanı tarafından haklarında soruşturma ve kovuşturma yürütülenlerin bu soruşturma ve kovuşturmalar nedeni ile uğramış oldukları manevi zararlar, Hazine tarafından karşılanacaktır. Bu kişilerin malvarlığı değerlerinin müsadere edilmesi nedeniyle ortaya çıkan maddi zararlarının da aynı yasa uyarınca karşılanacağı hususuna yer verilmiştir.
Yapılan düzenlemenin geçici birinci maddesi ikinci fıkrası kapsamında yukarıda açıkladığımız;
bir Komisyon kurulur. Kurulacak Komisyonun çalışma usul ve esasları, Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecektir. Kanun ile bu kapsamda zararlarının karşılanması talebinde bulunacaklar;
düzenlemenin geçici birinci maddesi ikinci fıkrası kapsamında zararlarının tazminini isteyebilecektir.
İlgili tazminat tutarı, komisyon tarafından zarar gören muris esas alınarak belirlenecektir. Bu kapsamda mirasçılara ödenecek tazminat tutarı, her bir mirasçı için mirasçılık payı oranında ayrı ayrı belirleneceğinden, komisyona yapılacak başvurularda her bir mirasçı için ayrı başvuru yapılması gerektiği mutlak surette göz önünde bulundurulmalıdır. Tek mirasçının başvuru yapması, yalnızca başvuru yapan mirasçı lehine tazminata hükmedilmesi anlamına gelecek olup başvuru yapmayan mirasçılar başvuru yapan üzerinden hak talebinde bulunamayacaktır. Bu nedenle herhangi bir hak kaybına maruz kalınmaması ve sürenin geçirilmemesi açısından açıkladığımız duruma özen gösterilmesi gerekmektedir.
Burada merak edilen önemli bir soruyu cevaplandırmak gerekmektedir. Komisyona yapılacak başvurularla ilgili sürenin geçirilip geçirilmediği konusunda sorularla karşılaşılmaktadır. 7248 sayılı yasanın geçici 1. maddesi uyarınca;
Yasa kapsamında zararlarının karşılanmasını isteyenlerin, Komisyonun çalışma usul ve esaslarının Resmi Gazete’de yayımlanmasını izleyen üç ay içinde Komisyona başvurarak zararlarının tazminini talep edebilecekleri açıkça düzenlenmiş bulunmaktadır. Nitekim kanunda belirtilen komisyon kurulmuş, bununla ilgili “23.02.2021 tarihli” ve 3564 sayılı Cumhurbaşkanı kararı, “24.02.2021” tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
İlgili komisyonun çalışma usul ve esasları uyarınca başvuru süresi, bu Usul ve Esasların Resmi Gazete’de yayımlanmasını izleyen günden itibaren üç aydır. Başvuru süresinin son gününün resmi tatil gününe rastlaması halinde süre, tatili takip eden ilk iş günü çalışma saati sonunda biter. Bu vesile ile ilgili çalışma usul ve esasları 24.02.2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandığından, 3 aylık süre 25.02.2021 tarihinde başlayacak, 25 Mayıs 2021 Salı günü mesai saati bitiminde sona erecektir. Bu çalışma usul ve esaslarının neler olduğuna ayrı bir yazıda yer verilmiş olup başvuru hakkındaki detaylı bilgilere buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Başvuru ile ilgili hukuki destek ve danışmanlık hizmetlerimiz için ofisimiz 08504201155 iletişim hattımızdan Heper Hukuk ve Danışmanlık Ofisi ile iletişime geçebilirsiniz.
Bu nedenle kurulacak komisyonun kararlarına karşı;
Komisyona itiraz başvurusunda bulunulabilecektir. Yapılacak itiraz neticesinde verilecek kararlara karşı ilk derece mahkemesi sıfatı ile Danıştay’da dava açılabilir. Bu nedenle yapılacak başvurulara istinaden görülecek davalar, acele işlerden sayılacaktır.
Yapılan düzenleme uyarınca komisyona yapılacak başvurular için herhangi bir ücret talebinde bulunulamayacaktır. Komisyonun itiraz üzerine vereceği kararlara karşı ise Danıştayda açılacak davalarda, karar ve ilam harcı maktu alınacaktır. Bununla birlikte davanın vekil ile takip edilmesi durumunda dava sonunda maktu vekalet ücretine hükmedilecektir.
Kurulacak komisyon tarafından başvuruların değerlendirilmesi esnasında ihtiyaç duyulan bilgi ve belgeler, ilgili gerçek ya da tüzel kişilerden talep olunabilecektir. İstenen belgeler ile ilgili olarak kamu kurum ve kuruluşları, bu husustaki talepleri, belirlenen süre içinde yerine getirmek yükümlülüğündedir.
Kamu kurum ve kuruluşları tarafından Yüksek Soruşturma Kurulu ve Yüksek Adalet Divanına ait her türlü arşivlik ve arşiv belgesi, yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren otuz gün içerisinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na devredilecektir.
7248 sayılı yasa kapsamında kurulan komisyona yapılacak başvuruda talep edilen belgeler arasında;
yer almaktadır. Başvuru süresinin kısıtlı olması açısından başvurunun son günlere bırakılmaması önemlidir. Zira mirasçılık belgesinin noter aracılığı ile temin edilememesi durumunda Sulh Hukuk Mahkemesi’ne yapılacak başvuru ile talep edilebileceği, bu belgenin alınmasında yaşanacak gecikmeler ve pürüzlerin komisyona yapılacak geçerli bir başvuruya sirayet edeceği unutulmamalıdır.
Düzenleme ile, uğranılan zararın tutar yönünden tam olarak tespitinin mümkün bulunmadığı haller açısından da çözüm getirilmiştir. Buna göre yapılan düzenleme kapsamında maddi zararların karşılanması taleplerinin karara bağlanması aşamasında, uğranıldığı kesin olan ancak aradan geçen zaman nedeni ile tutar yönünden tespitin teknik olarak mümkün bulunmayan zararlar nedeni ile hakkaniyete uygun bir miktarın ödenmesine karar verilebilecektir.
14.10.2020 tarihli ve 2020/439 sayılı Cumhurbaşkanlığı kararı uyarınca 23.06.2020 tarihli ve 7248 sayılı yasanın geçici 1. maddesinde belirtilen Komisyon, Başkan ve üyelerin belirlenmesi suretiyle kurulmuştur.
Yassıada yargılamaları tazminat davası avukat istanbul ve tüm hukuki destek taleplerinizle ilgili olarak Heper Hukuk ve Danışmanlık Ofisi’ne ait 08504201155 numaralı iletişim hattımızdan hukuk ofisimize başvurabilir, bu yöndeki taleplerinizi ulaştırabilirsiniz.
7248 sayılı kanun kapsamında itiraz yolları nelerdir? Yazımız içeriğinde 7248 sayılı kanun kapsamında itiraz yolları merak edilen konular arasında yer almaktadır. Bilindiği üzere yasa kapsamında...
7248 sayılı kanun komisyon çalışma usul ve esasları Resmi Gazetede yayımlandı mı? Yazımız içeriğinde merakla beklenen 7248 sayılı kanun komisyon kuruldu mu, başvurular başladı mı...
