Hileli boşanma nedir?

Bu yazımızda hileli boşanma ve bu durumda ne gibi yaptırımlarla karşı karşıya kalınabileceği hakkında açıklamalara yer vereceğiz. Bilindiği üzere;

• Sigortalının vefatı durumunda dul kalan eşi ve yetim kız çocuklarına,
• Evli olmaması yahut evli olduğu halde sonradan boşanmış olması veya dul kalması şartı ile,

SGK tarafından maaş bağlanmaktadır.  Bununla birlikte zaman zaman suistimal edilen bu kurum, hukuka aykırı şekilde kullanılması halinde;

• Maddi ve manevi olarak kişileri zor durumda bırakabilmekte,
• Bu kişiler hakkında ceza davaları açılabilmekte,
• SGK tarafından ödenen maaşların faizi ile birlikte iadesi talep olunmaktadır.

Hileli boşanma, günümüzde çok sık başvurulan bir durum olup hileli boşanma ile dul eş ve yetim kız çocukları aslında hakkı bulunmadığı halde kurumdan maaş almaya devam etme amacı ile kullanılmaktadır. Sosyal Sigortalar Kanunu 56. maddesi uyarınca;

Eşinden boşandığı halde, boşandığı eşi ile fiilen birlikte yaşadığı belirlenen eş ve çocukların, bağlanmış olan gelir ve aylıkları kesilir. Bu nedenle açıklanan kişilere ödenmiş olan tutarlar, SSGSSK 96. maddesi hükümleri uyarınca geri alınır.

Açıklamış olduğumuz hükümler gereğince SGK tarafından eşinden boşanmış olmasına rağmen fiilen birlikte yaşamakta olduğunu tespit ettiği kişiler açısından;

• Bu kişilere ödemiş olduğu aylığın kesilmesi,
• Ödemiş olduğu aylık bedellerini faizi ile birlikte geri alınması,
• Ayrıca bu kişiler açısından dolandırıcılık suçu nedeni ile Cumhuriyet Başsavcılığı’na başvuruda bulunulması,

gibi önlemlerle bu eylemlerin önüne geçilmeye çalışılmaktadır.

Ölen sigortalının aylığı nasıl paylaştırılır?

Yasa uyarınca vefat eden sigortalının;

a) Dul eşine % 50’si; aylık bağlanmış çocuğu bulunmayan dul eşine ise 5510 sayılı yasanın 5. maddesi birinci fıkrası (a), (b) ve (e) bentleri hariç yine aynı yasa kapsamında yahut yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaması ya da kendi sigortalılığı nedeni ile gelir veya aylık bağlanmamış olması durumunda % 75’i,

b) 5510 sayılı SSGSSK 5. maddesi birinci fıkrası (a), (b) ve (e) bentleri hariç aynı yasa kapsamında ya da yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmayan yahut kendi sigortalılığı nedeni ile gelir veya aylık bağlanmamış çocuklardan;

1) 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim görmesi durumunda 20 yaşını, yüksek öğrenim yapması halinde ise 25 yaşını doldurmayanların veya,

2) Kurum Sağlık Kurulu kararı ile çalışma gücünü en az % 60 oranında yitirip malul olduğu anlaşılanların veya,

3) Yaşları ne olursa olsun evli olmayan, evli olmakla birlikte sonradan boşanan veya dul kalan kızlarının,

her birine % 25’i,

c) Yukarıda (b) bendinde belirtilen çocuklardan sigortalının ölümüyle annesiz ve babasız kalan ya da sonradan bu duruma düşenlerle, anne ve babaları arasında evlilik bağı bulunmayan ya da sigortalının ölüm tarihinde evlilik bağı bulunmakla birlikte anne ya da babaları sonradan evlenenlerle kendisinden başka aylık alan hak sahibi bulunmayanların her birine % 50’si,

d) Hak sahibi eş ve çocuklardan artan hisse bulunması durumunda her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirin asgari ücretin net tutarından daha az olması ve diğer çocuklarından hak kazanılan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere gelir ve-veya aylık bağlanmamış olması şartı ile anne ve babaya toplam % 25’i oranında; anne ve babanın 65 yaşın üstünde olması durumunda ise artan hisseye bakılmaksızın yukarıdaki şartlarla toplam % 25’i,

oranında aylık bağlanmaktadır.

Hileli davranışın kanıtlanması

Hileli davranışın kanıtlanması söz konusu olduğunda eşlerin yalnızca bir arada yaşamasının boşanmanın maaş almak amacı ile yapıldığının ve hileli davranışın tek başına kanıtı olamayacağı konusunda emsal Yargıtay kararları bulunmaktadır. Bu vesile ile dolandırıcılık nedeni ile açılan ceza davaları neticesinde beraat kararları verilebilmektedir. Ancak her somut olayın unsurlarının farklılık gösterebileceği unutulmamalı bu açıklamamızdan her davada bu şekilde karar verileceği anlaşılmamalıdır.