Askerleri itaatsizliğe teşvik suçu, TCK 319. maddesinde, Milli Savunmaya Karşı Suçlar başlığı altında açıklanmıştır. Buna göre; Askerleri veya askeri idareye bağlı şekilde görev yapan diğer kişileri, kanunlara karşı itaatsizliğe veya yeminlerini bozmaya ya da askeri disiplini veya askerlik hizmetine ilişkin görevlerini ihlale yönelten ve tahrik edenlerle kanunlara, yeminlere veya disiplin veya diğer görevlere aykırı hareketleri askerler önünde öven veya iyi gördüğünü söyleyen kişilere, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilir.
Yasa gerekçesinde silahlı kuvvetlerin, vatan savunması açısından kanunlar çerçevesindeki görevlerini gereğince yerine getirebilmeleri için, mensuplarının kanunlara itaat etmeleri ve yeminlerine sadık kalmaları, askeri disiplini sıkı bir şekilde muhafaza etmeleri zorunluluğuna dair toplum yararını korumak amacı ile bu düzenlemenin getirilmiş olduğu açıklanmıştır.
Madde metninde açıklanan her iki suçun faili asker ya da sivil olabilir. Bu suçlarla ihlal edilen, milli savunma ile ilgili toplum yararıdır. Suçun konusunu ise askerler veya askeri idareye bağlı olarak görev yapan diğer kişiler teşkil eder.
Düzenleme içeriğinde iki suç tanımına yer verilmiştir. Bunlardan ilki, askerleri veya askeri idareye bağlı olarak çalışan sivilleri kanunlara itaatsizliğe, yeminlerini bozmaya veya askeri disiplini ihlale, askerlik hizmetine ilişkin görevlerini ihmale yöneltmek veya tahrik etmektir. İkinci suç ise, sözü geçen yöneltme ve tahrik konularını askerlerin önünde övmek veya bunları iyi gördüğünü söylemektir.
Her iki fiil de bir tehlike suçu oluşturduğu için, yöneltme, tahrik, övme veya iyi gördüğünü söyleme, suçun oluşması için yeterlidir. Ancak maddenin yorumlanmasında somut tehlike olasılığının varlığı araştırılmalıdır. Ayrıca mutlak surette fiilen bir itaatsizlik neticesinin oluşması zorunlu değildir.
Maddenin ikinci ve üçüncü fıkralarında her iki suça ait ortak ağırlaştırıcı nedenler gösterilmiştir. İkinci fıkra içeriğinden de anlaşılacağı üzere suçun oluşması için tahrikin tek kişiye yönelik olması yeterlidir.
TCK 319/2 maddesi uyarınca fiilin, aleni olarak işlenmesi halinde faile iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası verilir.
Fiilin, savaş zamanında işlenmiş olması, cezanın bir katı oranında artırılması sebebidir.
Dava zamanaşımı sekiz yıl olup fiilin savaş zamanında işlenmesi halinde on beş yıldır.
Bu suç için yargılama yapmaya görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesi’dir.
Hukuki danışmanlık ve talepleriniz için Heper Hukuk ve Danışmanlık Ofisi iletişim numaramız olan 08504201155 numaralı hattımızdan veya internet sitemizdeki iletişim sekmesini kullanarak hukuk ofisimize ulaşabilirsiniz.