Yazımız içeriğinde unutulma hakkı ve kamuoyunun bilgi alma hakkı hakkında açıklamalara yer vereceğiz. Son günlerde medyada yer alan bazı haberler arasında unutulma hakkı konusunda Almanya’da Yargıtay tarafından verilen bir kararı okuduk. Geçtiğimiz günlerde ülkemizde de tartışılan ve yapılan kanuni düzenlemelere konu olan unutulma hakkı, kamuoyunun bilgi alma hakkı söz konusu olduğunda ne kadar geçerli. İşte yazımız içeriğinde bu konu ile ilgili düşüncelerimizi paylaşmaya çalışacağız.
Almanya’da Yargıtay, kişinin arama motorlarında isminin yer almasını istemediği konusundaki taleplerine kamuoyunun bilgi alma hakkının daha ağır bastığı şeklinde bir karar vererek cevap vermiş durumda.
Birbirine benzer iki ayrı talep konusunda karar veren Yargıtay, hem kamuoyunun bilgi alma hakkının hem de bireylerin kişisel verilerinin korunması hakkının önemli değerler olduğundan bahsederken, bir yandan da her dava için tekrar tekrar hangi özgürlüğün daha ağır bastığına dikkat edilmesi ve her dava açısından bu değerlendirmenin ayrı ayrı yapılması gerektiğini işaret etti.
Ülkemize bakacak olursak unutulma hakkı konusunda önemli adımların atılmaya başladığı söylenebilir. Zira son dönemde Kişisel Verileri Koruma Kurulu (KVKK) tarafından arama motorlarında kişinin adı ve soyadı yazıldığında karşımıza çıkan içeriklerin kaldırılmasının talep edebileceğine dair önemli bir duyuruda bulunuldu. Ardından 5651 sayılı yasada yapılan değişikliklerle buna dair başvuruların yapılmasının önü biraz daha açılmış oldu.
Böyle bir talep için bir çok kriter belirlenmiş olsa da yapılan açıklamanın önemli bir adım olduğu söylenebilir. Kişilere temiz bir sayfa açabilme hakkının sağlanmasının manevi değerlerin korunması açısından yaşama hakkına eşdeğer bir insan hakkı olduğu tartışmasız.
Daha önce Anayasa Mahkemesi tarafından verilen bazı kararlarda unutulma hakkına atıf yapılmış olmasına rağmen günümüze kadar bu konuda net bir hamle yapılmış değildi. Ancak bunun dünyanın tamamına hükmeden arama motorları açısından da belirli kriterler göz önünde bulundurularak kabul görmesi gerektiği bir gerçek. Ülkemizde de mevcut yasal yolların doğru kullanılması halinde çözüme ulaşılabileceğini söyleyebiliriz.
Unutulma hakkı ile ilgili olarak daha önce verilen emsal nitelikteki Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında;
Unutulma hakkı ve bununla bağlantılı olan gerektiği ölçüde ve en kısa süreliğine kişisel verilerin depolanması veya tutulması konularının, aslında kişisel verilerin korunması hakkının çatısını oluşturduğu açıklanmıştır. Bu suretle emsal kararda, her iki hakkın temelinde;
Bireyin kişisel verileri üzerinde serbestçe tasarruf edebilmesinin,
Geçmişin engeline takılmaksızın geleceğe yönelik plan yapabilmesinin,
Kişisel verilerin kişi aleyhine kullanılmasının engellenmesinin
sağlanmasının yattığı ifade edilmiştir. Buna göre, unutulma hakkı ile geçmişinde kendi iradesi ile veya üçüncü kişinin neden olduğu bir olay nedeni ile kişinin geleceğinin olumsuz şekilde etkilenmesinin engellenmesi sağlanmaktadır. Bireyin geçmişinde yaşamış olduğu olumsuz etkilerden kurtularak geleceğini şekillendirebilmesinin bireyin yararına olduğu gibi toplumun kalitesinin gelişmişlik seviyesinin yükselmesine etkisinin olduğu ifade edilmiştir.
Netice olarak unutulma hakkı, şu an için her ülkenin kendi kanunları ve kriterlerine göre uygulanan, uygulamasında değişik ölçütler gözetilen bir kavram. Unutulma hakkı, herkes tarafından kabul gören, görmesi gereken bir kavram olarak düşünülse de zaman zaman yansıması bu şekilde olmayabiliyor.
Arama motorları söz konusu olduğunda Avrupalılar, kendileriyle ilgili hassas kişisel bilgiler içeren sayfaların bağlantılarının 2014’ten beri kaldırılmasını talep hakkına sahipti. Bununla birlikte 2019 yılında Avrupa Adalet Divanı tarafından verilen bir başka karar kafaları karıştırdı. Bu kararda Google’ın unutulma hakkını küresel olarak uygulamak zorunda olmadığına işaret edildi.
Değişik zamanlarda verilen değişik kararlar, unutulma hakkının evrensel bir yapıya kavuşarak herkesçe talep edilebilmesini şimdilik engelliyor. Bununla birlikte ülkemiz açısından bakıldığında unutulma hakkının tartışmasız bir yasal dayanağa kavuştuğunu söylemek için henüz hala erken. Unutulma hakkı ilgili bir başka yazımıza ulaşmak için buraya tıklayabilirsiniz. Bir sonraki sohbet yazımızda görüşmek dileğiyle.
Unutulma hakkı konusundaki avukat, dava, itiraz, başvuru ve hukuki danışmanlık hizmetlerimiz için 08504201155 iletişim hattımızdan hukuk ofisimize ulaşabilirsiniz.