Bu makalemizde boşanma mal paylaşımı davası hakkında genel bilgilere yer verilecektir. Hukukumuza göre eşler arasındaki mal rejimi, eşlerden birinin ölümü veya taraflar arasında başka bir mal rejiminin kabulü ile sona ermektedir.
Ayrıca yine mahkeme tarafından evliliğin iptal veya boşanma sebebiyle sona erdirilmesine veya mal ayrılığına geçilmesine karar verilmesi halinde eşler arasındaki mal rejimi, dava tarihinden geçerli olmak üzere sona ermektedir. Genel olarak mal rejiminin tasfiyesi davası, boşanma ile birlikte gündeme gelmektedir.
Eşler arasında başka bir mal rejimi kabul edilmediği sürece aslolan, edinilmiş mallara katılma rejiminin geçerli olacağıdır. Fakat taraflar aralarında imzalayacakları başka bir mal rejimi sözleşmesi ile yasada belirlenen diğer rejimlerden birini de kabul edebilmektedir. Ölüm ve gaiplik hallerinde eşler arasındaki mal rejimi kendiliğinden sona ermektedir.
Yine başka bir mal rejiminin kabulü halinde de taraflar arasındaki mal rejimi kendiliğinden sona erebilecektir. Bunun için ayrı bir karara ihtiyaç duyulmamaktadır. Eşlerin kendi aralarında başka bir mal rejimini benimsemeleri halinde ise nasıl olacaktır? Bu durumda taraflar arasındaki yeni mal rejiminin kurulduğu tarihten diğer seçimlik mal rejiminin benimsendiği tarihe kadar yine edinilmiş mallara katılma rejimi uygulama alanı bulacaktır.
TMK md 226 uyarınca “Her eş, diğer eşte bulunan mallarını geri alır”. Ayrıca mal rejiminin tasfiyesi sırasında, paylı mülkiyete konu bir mal bulunması halinde eşlerden biri, kanunda öngörülen diğer olanaklardan yararlanabilecektir. Ayrıca daha üstün bir yararı olduğunu ispat etmek ve diğerinin payını ödemek kaydı ile o malın bölünmeden kendisine verilmesini de isteyebilecektir. Aynı zamanda kanuna göre eşlerin karşılıklı borçları ile ilgili düzenleme yapabilmesi de mümkündür.
Türk Medeni Kanunu md 218 uyarınca, edinilmiş mallara katılma rejimi, edinilmiş mallar ile eşlerden her birinin kişisel mallarını kapsamaktadır. Yine TMK md 219 ve 220’de edinilmiş mallar ve kişisel malların hangileri olduğu açıklanmıştır. Buna göre; TMK md 219 uyarınca edinilmiş mallar her bir eş tarafından edinilmiş mallara katılma rejiminin devam ettiği süreç içerisinde karşılığını vererek elde etmiş olduğu mal varlığı değerleridir. Edinilmiş mallar arasında da özellikle;
olarak sayılmıştır. Yasa koyucu burada edinilmiş malın ne olduğunu tarif ederken bu malın mal rejiminin devam ettiği süreyi önemli görmüştür. Dolayısıyla bunu evlilik birliği ile sınırlı tutmamıştır.
Eşlerin kişisel malları ise evlilik birliğine dahil olmayan, evlilik birliği içinde edinilmemiş, tamamen kişisel mal niteliğindeki mallarıdır. Dolayısıyla eşler, bu mallar üzerinde birlikte tasarruf etme yetkisine de sahip olmayıp mal rejiminin tasfiyesi söz konusu olduğunda da bu mallar hesaba katılmayacaktır. Eşlerin sadece kişisel kullanım eşyaları, mal rejiminin başlangıç tarihinde taraflardan birine ait olan ya da bir eşin daha sonradan miras yoluyla elde ettiği mallar buna örnektir. Ayrıca herhangi bir şekilde karşılıksız kazanma yoluyla elde edilen malvarlığı değerleri, manevi tazminat alacakları ile kişisel mallar yerine geçen değerler de kişisel mal grubuna dahildir.
Eşlerin kişisel malları ile edinilmiş malları, mal rejiminin sona ermesi anındaki durumlarına göre ayrılmaktadır. Eşlerden birine sosyal güvenlik veya sosyal yardım kurumlarınca yapılmış olan toptan ödemeler veya iş gücünün kaybı dolayısıyla ödenmiş olan tazminatlar, toptan ödeme veya tazminat yerine ilgili sosyal güvenlik veya sosyal yardım kurumunca uygulanan usule göre ömür boyunca irat bağlanmış olsaydı, mal rejiminin sona erdiği tarihte bundan sonraki döneme ait iradın peşin sermayeye çevrilmiş değeri ne olacak idiyse, tasfiyede o miktarda kişisel mal olarak hesaba katılacaktır. Ayrıca aşağıda sayılanlar, edinilmiş mallara değer olarak eklenecektir.
• Eşlerden birinin mal rejiminin sona ermesinden önceki bir yıl içinde diğer eşin rızası olmadan, olağan hediyeler dışında yaptığı karşılıksız kazandırmalar,
• Bir eşin mal rejiminin devamı süresince diğer eşin katılma alacağını azaltmak kastıyla yaptığı devirler.
Bu tür kazandırma veya devirlere ilişkin uyuşmazlıklarda mahkeme kararı, davanın kendisine ihbar edilmiş olması koşuluyla, kazandırma veya devirden yararlanan üçüncü kişilere karşı da ileri sürülebilir.
Evet, kanunumuza göre eşler mal rejimi sözleşmesiyle, bir mesleğin icrası veya işletmenin faaliyeti sebebiyle doğan edinilmiş mallara dahil olması gereken malvarlığı değerlerinin kişisel mal sayılacağını kabul edebilirler. Yine taraflar aralarında yapacakları mal rejimi sözleşmesiyle kişisel mallarına ait gelirlerin edinilmiş mallara dahil olmayacağını da kararlaştırabilmektedir.
TMK md 222 uyarınca; bir malın eşlerden birisine ait olduğunu iddia eden kimse iddiasını ispat etmekle yükümlü olmaktadır. Eşlerden hangisine ait olduğu tam olarak ispat edilemeyen mallar ise eşlerin paylı mülkiyetinde sayılacaktır. Aynı zamanda bir eşe ait tüm mallar aksi durum ispat edilinceye kadar edinilmiş mal kabul edilecektir. Taraflar, yasal sınırlar dahilinde kişisel malları ile edinilmiş mallarını yönetmek, bu mallarından faydalanmak ve bu malları üzerinde tasarrufta bulunmak hakkına sahiptir.
Boşanma davası mal paylaşımı, dilekçe örneği ve tüm talep ve davalarınız için ofisimize ait 08504201155 numaralı hattımızdan Heper Hukuk ve Danışmanlık Ofisimize ulaşabilirsiniz.