Çocuğun soybağını değiştirme suçu, TCK 231. maddesinde Aile Düzenine Karşı Suçlar başlığı altında açıklanmıştır. Buna göre; Bir çocuğun soy bağını değiştiren ya da gizleyen kişi hakkında bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Özen yükümlülüğüne aykırı davranmak suretiyle, sağlık kurumundaki bir çocuğun bir başka çocukla karışmasına sebep olan kişi ise bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Yasa gerekçesi uyarınca suç, yetkili mercilere gerekli bilgilerin verilmemesi ya da yanlış bilgiler verilmesi suretiyle gerçekleştirilir. Uygulamada ise, yetkili mercilere gereken bilgilerin verilmemesi ya da yanlış bilgi verilmesi hali, suçun oluşması için bir şart olarak kabul edilmeyebilmektedir.
Suçun maddi unsuru, soybağının gizlenmesi veya gizlenmesi olup çocuğun soy bağının değiştirilmesi suçunun faili herkes olabilir. Sağlık kurumundaki bir çocuğun başka bir çocukla karıştırılması suçunda ise suçun faili, bu sağlık kurumunda görevli çalışanlardır.
Bu kişiler, özen yükümlülüğüne aykırı davranarak suçun meydana gelmesine sebep olur. Suçun mağduru ise evlilik birliği içinde ya da evlilik birliği dışında doğup doğmadığına bakılmaksızın soy bağı değiştirilen çocuktur.
Suçun oluşması için failde çocuğun soy bağının değiştirilmesi ya da gizlenmesi kastı bulunmalıdır. Bu husus, yasa gerekçesinde suçun oluşması için failde, çocuğun soybağını değiştirme veya gizleme kastının varlığının esas olduğu şeklinde açıklanmıştır.
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu 285. ve 295. maddeleri uyarınca ”evlilik birliğinin devamı esnasında ya da evliliğin sona erdiği tarihten başlayarak üç yüz gün içinde doğan çocuğun babası kocadır. Ayrıca “başka bir erkek ile soy bağı bulunan çocuk, bu bağ geçersiz kılınmadıkça tanınamaz.” hükmü uyarınca Yargıtay, çocuğun nüfusa kaydı esnasında evlilik birliğinin devam ediyor olması halinde evlilik dışı çocuğun, biyolojik babası üzerine derhal kaydedilmesinin mümkün olmadığı için resmi nikahlı eşin üzerine kaydedilmesinin yasal bir zorunluluk olması nedeniyle anılan durumda suçun unsurlarının oluşmayacağını kabul etmektedir.
Çocuğun cinsiyetinin farklı bildirilmesi halinde soybağının değiştirilmesi ya da gizlenmesi kastı ve varlığı durumu bulunmadığından bu suç oluşmaz.
Bu suç için dava zamanaşımı süresi sekiz yıldır.
Bu suç için yargılama yapmaya görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesi’dir.
Tüm hukuki danışmanlık ve talepleriniz için Heper Hukuk ve Danışmanlık Ofisi’ne ait 08504201155 numaralı hattımızdan hukuk ofisimize ulaşabilir, randevu talebinde bulunabilirsiniz.