İntihara yönlendirme suçu, Türk Ceza Kanunu’nun 84. maddesinde açıklanmıştır. Bu suç türünde başkasını intihara azmettirmek, bu konuda teşvik etmek, başkasının intihar kararını kuvvetlendirmek ya da başkasının intiharına herhangi bir şekilde yardım etmek fiillerinin cezalandırılacağı öngörülmüştür. Bu makalemizde intihara yönlendirme (teşvik) suçu hakkında genel bilgilere yer verilecektir.
İntihara yönlendirme suçunda intiharın gerçekleşmemesi halinde kişi iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacaktır. İntiharın gerçekleşmesi halinde ise, kişinin dört yıldan on yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacağı öngörülmüştür. Kanunun aynı maddesine göre başkalarını intihara alenen teşvik eden kişi ise üç yıldan sekiz yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. İşlediği fiilin anlam ve sonuçlarını algılama yeteneği gelişmemiş olan veya ortadan kaldırılan kişileri intihara sevk edenlerle cebir veya tehdit kullanmak suretiyle kişileri intihara mecbur edenler ise kasten öldürme suçundan sorumlu tutulacaktır.
İntihara yönlendirme suçunda görevli ve yargılamayı yapacak mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesi, yetkili mahkeme ise suçun işlendiği yer mahkemesidir.
İntihara yönlendirme suçunda bir başkasını intihara azmettirme, teşvik etme, başkasının intihar kararını kuvvetlendirme veya başkasının intiharına herhangi bir şekilde yardım etme fiilleri, seçimlik hareketli bir suç olarak tanımlanmıştır. Ayrıca kanun maddesinin gerekçesinde canlı türü olarak insanın, hayatını sürdürmek hususunda bir içgüdüye sahip olduğu belirtilmiş, ancak, algılama yeteneğinin olmaması nedeniyle veya yakalandığı hastalıktan kaynaklanan acı ve ızdırabın etkisiyle kişide hayatını sona erdirmeye yönelik bir eğilim ortaya çıkabildiğinden bahsedilmiş ve bunu bir irade açıklamasıyla ortaya koyabileceği açıklanmıştır. Bu durumda, kişinin bu şartlar altında hayatını sona erdirme yönündeki iradesinin hukuki geçerliliği bulunmayacak, başka bir deyişle, belirtilen durumlarda hukuken muteber bir iradeden söz etmek mümkün olmayacaktır.
Yasa gerekçesinde ahlaken tasvip edilmeyen bir tasarruf olan intihar veya intihara teşebbüs olgusunun, bizatihi cezalandırılabilir bir davranış niteliği taşımadığı belirtilmiştir. Buna karşılık, bir başkasını;
kişinin bu fiilleri cezalandırılabilir niteliktedir. Başlı başına cezalandırılabilir bir fiil olarak intihara yardım, esas itibarıyla icrai davranışla gerçekleştirilebilecektir. Fakat, intiharı önleme konusunda hukuki yükümlülük altında bulunan kişinin, bir intihar olgusuyla karşı karşıya olmasına rağmen, bu intihar girişimini engellememesi, bu girişim karşısında kayıtsız davranması; intihara ihmali davranışla yardım olarak nitelendirilmek gerekir. Ancak, bunun için, kişinin intiharı önleme konusunda hukuki bir yükümlülüğünün bulunması gerekir.
Türk Ceza Kanunu 84. maddesinin ikinci fıkrasında, intihara teşvik veya yardım suçunun neticesi sebebiyle ağırlaşmış hâli düzenlenmiştir. İntihara teşvik veya yardımın cezalandırılabilmesi için, kişinin intihar etmesinin şart olmadığı belirtilmiştir. Teşvik veya yardım sonucunda intiharın gerçekleşmesi durumunda, söz konusu fıkraya göre ceza artırılacaktır.
Türk Ceza Kanunu 84. maddesi üçüncü fıkrasında başkalarının intihara alenen teşvik edilmesi, ayrı bir suç olarak tanımlanmıştır. Bu suçun oluşabilmesi için, belli bir kişinin muhatap alınması gerekmemektedir. Aleniyet için aranan temel ölçüt, fiilin, gerçekleştiği koşullar itibarıyla belirli olmayan ve birden fazla kişiler tarafından algılanabilir olmasıdır. Keza, aleniyet unsurunun basın ve yayın yoluyla gerçekleşmesi durumunda artırma oranı ayrıca düzenlenmektedir.
Türk Ceza Kanunu 84. maddesi son fıkrasında, işlediği fiilin anlam ve sonuçlarını algılama yeteneği gelişmemiş olan veya ortadan kaldırılan kişileri intihara sevk edenlerle, cebir veya tehdit kullanmak suretiyle kişileri intihara mecbur edenlerin kasten öldürme suçundan sorumlu tutulacağı kabul edilmiştir. Bu durumda kasten öldürme suçu, mağdurun bizzat kendisinin araç olarak kullanılması suretiyle, yani dolaylı faillik şeklinde işlenmektedir.
İntihara yönlendirme suçu ile ilgili tüm talep ve hukuki danışmanlık hizmetleri için Heper Hukuk ve Danışmanlık Ofisimize ait 08504201155 numaralı hattımızdan bize ulaşabilirsiniz.