Mirasçılıktan çıkarma, Türk Medeni Kanunu’nun Miras Hukuku ana başlığı ve ölüme bağlı tasarruflar alt başlığı altında açıklanmıştır. Kendisine mirasçı olarak alt soyu, anne ve babası veya eşi bulunan miras bırakan, mirasının saklı paylar dışında kalan kısmında ölüme bağlı tasarrufta bulunabilir. Bu mirasçılardan hiç birinin bulunmaması halinde miras bırakan, mirasının tamamı üzerinde tasarrufta bulunabilir.
Miras bırakanın mirasçılarına ait saklı payları, alt soy için yasal miras payının yarısı, anne ve babadan her biri için yasal miras payının dörtte biri, sağ kalan eş için, alt soy veya anne ve baba zümresi ile birlikte mirasçı olması halinde yasal miras payının tamamı, diğer hallerde yasal miras payının dörtte üçü şeklinde belirlenmiştir.
İşte bazı istisnai durumlar için miras bırakanın ölüme bağlı bir tasarrufla saklı paylı mirasçısını mirasçılıktan çıkarabileceği belirlenmiştir. Mirasçılıktan çıkarma için bu durumlar;
şeklindedir. Bu durumların varlığı halinde artık miras bırakan kişi, yasal mirasçılarının saklı payı dikkate alınmaksızın onları mirasçılıktan çıkarabilecektir.
Miras bırakan kişi tarafından mirasçılıktan çıkarılan kişi, mirastan pay alamayacağı gibi; tenkis davası da açamaz.
Miras bırakan başka türlü tasarrufta bulunmuş olmadığı sürece, mirasçılıktan çıkarılan kişinin miras payı, o kişi miras bırakandan önce ölmüş gibi, mirasçılıktan çıkarılanın varsa alt soyuna, yoksa miras bırakanın yasal mirasçılarına kalır.
Mirasçılıktan çıkarılan kişinin alt soyu, o kişi miras bırakandan önce ölmüş gibi saklı payını isteyebilir.
Medeni Kanunumuz mirasçılıktan çıkarmanın, miras bırakanın ancak buna ilişkin tasarrufunda çıkarma sebebini belirtmiş olması halinde geçerli olduğunu kabul etmiştir.
Mirasçılıktan çıkarılan kişinin bu duruma itirazı halinde, belirtilen sebebin varlığını ispat, çıkarmadan yararlanan mirasçıya veya vasiyet alacaklısına düşer.
Sebebin varlığının ispat edilememiş olması halinde veya çıkarma sebebi tasarrufta belirtilmemişse tasarruf, mirasçının saklı payı dışında yerine getirilir. Ancak, miras bırakan bu tasarrufu çıkarma sebebi hakkında düştüğü açık bir yanılma nedeniyle yapmışsa, çıkarma geçersiz olur.
TMK 513. maddesi uyarınca miras bırakan, hakkında borç ödemeden aciz belgesi bulunan alt soyunu, saklı payının yarısı için mirasçılıktan çıkarabilir. Ancak, bu yarıyı mirasçılıktan çıkarılanın doğmuş ve doğacak çocuklarına özgülemesi şarttır.
Miras açıldığı dönemde borç ödemeden aciz belgesinin hükmü kalmamışsa ya da bu belgenin kapsamış olduğu borç tutarı mirasçılıktan çıkarılan kişinin miras payının yarısını aşmıyorsa, mirasçılıktan çıkarılanın istemi üzerine çıkarma iptal olunur.
Medeni Kanunumuz kişinin hangi hallerde mirasçı olamayacağını 578. maddesinde açıkça belirlemiştir. Buna göre;
kişiler, miras bırakana mirasçı olamayacakları gibi ölüme bağlı tasarrufla herhangi bir hak da edinemezler. Bunun istisnası miras bırakanın affı olup miras bırakanın yukarıda sayılan sebeplere rağmen mirasçıyı affetmesi halinde mirastan yoksunluk durumu ortadan kalkar.
Mirasçılıktan çıkarma ve mirastan yoksunluk konuları ile ilgili hukuki danışmanlık ve talepleriniz için Heper Hukuk ve Danışmanlık Ofisi’ne ait 08504201155 numaralı hattımızdan ofisimize ulaşabilirsiniz.