Bu yazı içeriğinde Türk vatandaşlığının kazanılması hakkında genel bilgilere yer verilecektir. Türk Vatandaşlığı Kanunu, Türk vatandaşlığının kazanılmasını iki ana başlığa ayırmıştır. Buna göre Türk vatandaşlığı, doğumla ya da sonradan kazanılır.
Doğumla kazanılan Türk vatandaşlığını kazanma, kişinin soy bağı ve doğum yeri esasına göre kendiliğinden gerçekleşir. Yasada doğumla kazanılan vatandaşlığın doğum anından itibaren hüküm ifade edeceği açıkça belirtilmiştir.
Türk Vatandaşlığı Kanunu altıncı maddesinde de doğumla Türk vatandaşlığının kazanılması hallerinin, soy bağı ve doğum yeri esası şeklinde belirlendiği, doğumla kazanılan vatandaşlığın ise doğum anından itibaren geçerli olacağı hükmüne yer verilmektedir.
Soy bağı ile kazanılan Türk vatandaşlığı, çocuğun doğum anında soy bağı ile bağlı bulunduğu Türk vatandaşı anne ya da babanın vatandaşlığını kazanması anlamına gelir. Bu durum, yasada doğumun Türkiye içinde veya dışında olduğu farketmeksizin Türk vatandaşı anne veya babadan evlilik birliği içinde doğan çocuğun Türk vatandaşı olduğu şeklinde açıklanmıştır.
Buna göre soy bağı ile Türk vatandaşlığını kazanma söz konusu olduğunda; baba ya da anneden yalnız bir tanesinin, çocuğun doğumu anında Türk vatandaşı olması yeterlidir. Anne ya da babadan birinin yabancı bir devletin vatandaşı olması durumunda bu hal, Türk vatandaşlığının kazanılmasına engel teşkil etmez.
Türk Vatandaşlığı Kanunu 7. maddesinde Türk vatandaşı anne ve yabancı babadan evlilik birliği dışında doğan çocuğun Türk vatandaşı olduğu ifade edilmiştir. Babanın Türk vatandaşı ve annenin yabancı olması durumunda evlilik birliği dışında doğan çocuk ise soy bağı kurulmasını sağlayan usul ve esasların yerine getirilmesi şartı ile Türk vatandaşlığını kazanır.
Türk Vatandaşlığı Kanunu dokuzuncu maddesi Türk vatandaşlığının sonradan kazanılması durumuna açıklık getirmektedir. Buna göre Türk vatandaşlığının sonradan kazanılması, yetkili makam kararı ya da evlat edinilme veya seçme hakkının kullanılmasıyla gerçekleşir.
Düzenleme ile Türk vatandaşlığının sonradan kazanılması yolları sayılmıştır. Bu yollar;
şeklinde belirlenmiştir.
Yasada bu durum, Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen bir yabancının, Türk Vatandaşlığı Kanunu’nda açıklanan şartları taşıması halinde yetkili makam kararı ile Türk vatandaşlığını kazanabileceği şeklinde açıklanmıştır. Bununla birlikte, başvuran kişinin aranan şartları taşıyor olması, Türk vatandaşlığının kazanılmasında kişiye mutlak bir hak sağlamayacaktır.
03.11.2017 tarihinde 7039 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 28. maddesi ile 29.05.2009 tarihli ve 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 10. maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiş, Türk Vatandaşlığı Kanunu uyarınca sonradan Türk vatandaşlığının kazanılmasında uygulanacak temel ilke ve esasların ilgili kamu kurum ve kuruluşların da görüşleri alınmak suretiyle Bakanlıkça belirleneceği hususu düzenlenmiştir. Yasanın 11. maddesi uyarınca bu şartlar;
a) Kişinin kendi milli kanununa, vatansız ise Türk kanunlarına göre ergin ve ayırt etme gücüne sahip olması,
b) Türk vatandaşlığına başvuru tarihinden geriye doğru Türkiye’de kesintisiz olarak beş yıl ikamet etmiş olması,
c) Türkiye’de yerleşmeye karar verdiğini davranışları ile teyit etmiş bulunması,
ç) Genel sağlık açısından tehlike teşkil eden bir hastalığının bulunmaması,
d) İyi ahlak sahibi olması,
e) Yeterince Türkçe konuşabilmesi,
f) Türkiye’de kendisi ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin geçimini sağlayacak ölçüde gelire ya da mesleğe sahip olması,
g) Milli güvenlik ve kamu düzeni açısından engel teşkil edecek bir halinin bulunmaması,
şeklinde açıklanmıştır. Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen yabancıların, yukarıda açıklanan şartlarla birlikte, taşıdıkları devlet vatandaşlığından çıkma şartının da aranabileceği, bu takdirin kullanılmasına ilişkin esasların tespitinin Bakanlar Kurulunun yetkisinde olduğuna ilişkin düzenleme ise 2017 yılında yapılan değişiklikle 7039 sayılı yasanın 34. maddesi uyarınca yürürlükten kaldırılmıştır.
Cumhurbaşkanı kararı ile Türk vatandaşlığının kazanılması yasada istisnai bir hal olarak düzenlenmiştir.
Buna göre milli güvenlik ve kamu düzeni açısından engel teşkil edecek bir hali bulunmamak kaydı ile aşağıda belirtilen yabancılar Cumhurbaşkanı kararı ile Türk vatandaşlığını kazanabilir;
a) Türkiye’ye sanayi tesisleri getiren ya da bilimsel, teknolojik, ekonomik, sosyal, sportif, kültürel, sanatsal alanlarda olağanüstü hizmetleri geçen veya geçeceği düşünülen ve ilgili bakanlıklar tarafından haklarında gerekçeli teklifte bulunulan kişiler,
b) 04/04/2013 tarihli ve 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu 31. maddesinin birinci fıkrasının (j) bendi uyarınca ikamet izni alanlarla Turkuaz Kart sahibi yabancılar ve bu kişilerin yabancı eşi, kendisi ve eşinin ergin olmayan ya da bağımlı yabancı çocuğu,
c) Vatandaşlığa alınması zaruri görülen kişiler,
ç) Göçmen olarak kabul edilen kişiler.
Bununla birlikte milli güvenlik ve kamu düzeni açısından engel teşkil edecek hali bulunanların taleplerinin İçişleri Bakanlığı’nca reddedileceği de yasanın 12. maddesinde açıkça ifade edilmiştir.
Yasanın 13. maddesinde milli güvenlik açısından engel teşkil edecek bir hali bulunmaması şartı ile aşağıda açıklanan kişilerin Türkiye’de ikamet etme sürelerine bakılmaksızın, Türk vatandaşlığını Bakanlığın kararı ile yeniden kazanabilecekleri açıklanmıştır. Bu kişiler;
şeklindedir.
Türk Vatandaşlığı Yasası 9. maddesi uyarınca Türk vatandaşlığı kaybettirilenler Cumhurbaşkanı kararı ile, 34. madde uyarınca Türk vatandaşlığını kaybedenler İçişleri Bakanlığı kararı ile, milli güvenlik açısından engel teşkil edecek bir halinin bulunmaması ve Türkiye’de üç yıl ikamet etmek şartı ile Türk vatandaşlığını yeniden kazanabilir.
Türk Vatandaşlığı Kanunu 16. maddesinde bir Türk vatandaşı ile evlenmenin kişiye doğrudan Türk vatandaşlığını kazandırmayacağı açıkça ifade edilmiştir. Bununla birlikte, bir Türk vatandaşı ile en az üç yıldan beri evli olan ve evliliği devam eden yabancı kişiler, Türk vatandaşlığını kazanmak üzere başvuruda bulunabilir. Başvuru sahiplerinde aranan şartlar ise;
şeklindedir. Yabancı kişinin yapmış olduğu başvurudan sonra Türk vatandaşı eşinin ölümü nedeniyle evliliğin sona ermesi durumunda”aile birliği içinde yaşama” şartı aranmaz.
Aynı zamanda yasada, evlenme ile Türk vatandaşlığını kazanan yabancıların evlenmenin butlanına (geçersizliğine) karar verilmesi durumunda evlenmede iyi niyetli olmaları halinde Türk vatandaşlığını muhafaza edebileceği açıklanmıştır.
Yasanın 17. maddesi uyarınca bir Türk vatandaşı tarafından evlat edinilen ergin olmayan kişinin, milli güvenlik ve kamu düzeni açısından engel teşkil edecek bir halinin bulunmaması şartı ile, karar tarihinden itibaren Türk vatandaşlığını kazanabileceği açıklanmıştır.
Türk Vatandaşlığı Kanunu 27. maddesi uyarınca anne ya da babalarına bağlı olarak Türk vatandaşlığını kaybeden çocuklar ergin olmalarından itibaren üç yıl içerisinde seçme hakkını kullanmak suretiyle Türk vatandaşlığını kazanabilir.
Seçme hakkı ile Türk vatandaşlığının kazanılması, bu hakkın kullanımına dair şartların tespitine ilişkin karar tarihinden itibaren hüküm ifade eder. Seçme hakkını kullanarak Türk vatandaşlığını kazanan kişilerin eşleri ve çocukları hakkında 20. madde hükümleri uygulanır.
Türk vatandaşlığını kazanma, Türk vatandaşlığının kazanılması ve diğer hukuki danışmanlık ve talepleriniz için Heper Hukuk ve Danışmanlık Ofisi’ne ait 08504201155 numaralı hattımızdan hukuk ofisimizle iletişime geçebilirsiniz.
Sınırdışı deport kararı kaldırma işlemi nedir, sınırdışı kararı kim tarafından verilir? Sınırdışı (deport) kararı, Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu'nun 54. maddesinde belirtilen maddeleri ihlal eden...
Türk vatandaşlığının kaybı halleri nelerdir, Türk vatandaşlığının kaybedilmesi nasıl olur? Bu yazı içeriğinde Türk vatandaşlığının kaybedilmesi hakkında genel bilgilere yer verilecektir. Türk vatandaşlığının kaybı konusuna...
