Uzlaşma nedir?

Uzlaşma, suçun faili ile mağduru olan kişinin anlaşması neticesinde ceza yargılamasının sona ermesidir.

Hangi suçlar uzlaşma (uzlaştırma) kapsamındadır?

Bu makalemizde uzlaşma (uzlaştırma) hakkında genel bilgilere yer verilecektir. Uzlaşma kapsamına giren suçlara aşağıda yer verilmektedir. Bunlar;

a) Soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı suçlar,

b) Şikayete bağlı bulunup bulunmadığı farketmeksizin, Türk Ceza Yasası’nda yer alan;

1. Kasten yaralama (üçüncü fıkra hariç, madde 86; madde 88),

2. Taksirle yaralama (madde 89),

3. Tehdit (madde 106, birinci fıkra),

4. Konut dokunulmazlığının ihlali (madde 116),

5. Hırsızlık (madde 141),

6. Dolandırıcılık (madde 157),

7. Çocuğun kaçırılması ve alıkonulması (madde 234),

8. Ticari sır, bankacılık sırrı veya müşteri sırrı niteliğindeki bilgi veya belgelerin açıklanması (dördüncü fıkra hariç, madde 239) suçları.

c) Mağdurun veya suçtan zarar görenin gerçek veya özel hukuk tüzel kişisi olması koşuluyla, suça sürüklenen çocuklar bakımından ayrıca, üst sınırı üç yılı geçmeyen hapis veya adli para cezasını gerektiren suçlar.

Soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı olan suçlar hariç; diğer kanunlarda yer alan suçlarla ilgili olarak uzlaştırma yoluna gidilmesi için, yasada bu hususta açık hüküm bulunması gerekir. Soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı bulunsa dahi, cinsel dokunulmazlığa karşı suçlarda, uzlaştırma yoluna gidilemez. Uzlaştırma kapsamına giren bir suçun, bu kapsama girmeyen bir başka suç ile birlikte işlenmiş olması durumunda da uzlaşma hükümleri uygulanmaz.

Uzlaşma (uzlaştırma) prosedürü nasıl işler?

Soruşturma konusu suçun uzlaşmaya tabi suçlardan olması ve kamu davası açılması için yeterli şüphenin bulunması durumunda, dosya uzlaştırma bürosuna gönderilir. Büro tarafından görevlendirilen uzlaştırmacı, şüpheli ile mağdur ya da suçtan zarar gören kişiye uzlaşma teklifinde bulunur. Şüphelinin, mağdurun veya suçtan zarar görenin reşit olmaması durumunda, uzlaşma teklifi bu kişinin yasal temsilcisine yapılır. Uzlaştırmacı, açıklamalı tebligat (posta) ya da istinabe yolu ile de uzlaşma teklifinde bulunabilir. Şüpheli, mağdur veya suçtan zarar gören, kendisine uzlaşma teklifinde bulunulmasını takiben üç gün içinde kararını bildirmediği halde, teklifi reddetmiş sayılır.

Uzlaşma teklifinde bulunulması durumunda, kişiye uzlaşmanın içeriği ve uzlaşmayı kabul ya da reddetmesi halinin hukuki sonuçları anlatılır. Resmi makamlara beyan edilmiş olup soruşturma dosyasında yer alan adreste bulunmama ya da yurt dışında olma veya başka bir neden ile mağdura, suçtan zarar görene, şüpheliye ya da bunların yasal temsilcisine ulaşılamaması durumu, uzlaştırma yoluna gidilmeksizin soruşturmanın sonuçlandırılması sebebidir. Birden fazla kişinin mağduriyetine veya zarar görmesine sebebiyet veren bir suçtan dolayı uzlaştırma yoluna gidilmesi için, mağdur veya suçtan zarar görenlerin tamamı uzlaşmayı kabul etmelidir. Uzlaşma teklifinde bulunulması ya da teklifin kabul edilmesi hali, soruşturma konusu suça dair delillerin toplanmasına ve koruma tedbirlerinin uygulanmasına engel teşkil etmez. Görevlendirilen uzlaştırmacıya soruşturma dosyasında bulunan ve Cumhuriyet savcısı tarafından uygun görülen belgelerin birer sureti verilir. Uzlaştırma bürosu uzlaştırmacıya, soruşturmanın gizliliği ilkesine uygun davranmakla yükümlü olduğunu hatırlatır.

Uzlaştırmacı, dosya içindeki belgelerin örneklerinin kendisine verilmesini takip eden otuz gün içinde uzlaştırma işlemlerini sonuçlandırır. Uzlaştırma bürosu tarafından bu süre, yirmi günü geçmemek kaydı ile uzatılabilir. Uzlaştırma müzakereleri gizli yürütülür. Uzlaştırma müzakerelerine mağdur, şüpheli, suçtan zarar gören kişi, yasal temsilciler, müdafi ve vekil katılabilir. Şüpheli, mağdur veya suçtan zarar görenin kendisi ya da kanuni temsilcisi veya vekilinin müzakerelere katılmaktan kaçınması halinde, uzlaşma kabul edilmemiş sayılır. Uzlaştırmacı, yürütülen müzakereler esnasında izlenmesi gereken yöntem ile ilgili Cumhuriyet savcısı ile görüşebilir. Cumhuriyet savcısı tarafından uzlaştırmacıya talimat verilebilir.

Müzakerelerinin neticelenmesi halinde ne olur?

Uzlaşma müzakereleri sonunda uzlaştırmacı, bu konuda bir rapor hazırlayarak kendisine verilen belge örnekleriyle birlikte dosyayı uzlaştırma bürosuna verir. Uzlaşmanın gerçekleşmesi durumunda, tarafların imzalarını da içeren raporda, hangi şartlarda uzlaşıldığı ayrıntılı olarak açıklanır. Uzlaştırma bürosu soruşturma dosyasını, raporu ve varsa yazılı anlaşmayı Cumhuriyet savcısına gönderir. Uzlaşma teklifinin reddedilmesine rağmen, şüpheli ile mağdur ya da suçtan zarar gören kişi, uzlaştıklarını gösteren belge ile en geç iddianamenin düzenlendiği tarihe kadar Cumhuriyet savcısına başvurarak uzlaştıklarını beyan edebilir. Cumhuriyet savcısı, uzlaşmanın, tarafların özgür iradelerine dayandığını ve edimin hukuka uygun olduğunu belirlerse raporu veya belgeyi mühür ve imza altına alarak soruşturma dosyasında muhafaza eder.

Uzlaştırmanın sonuçsuz kalması halinde yeniden uzlaştırma yoluna gidilemez. Uzlaşma neticesinde şüpheli edimini def’aten yerine getirirse, bu kişi hakkında kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilir. Edimin yerine getirilmesinin ileri bir tarihe bırakılması, takside bağlanması veya süreklilik arzetmesi durumunda, 171. maddedeki şartlar aranmaksızın, şüpheli hakkında kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verilir. Erteleme süresince zamanaşımı durur. Kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararından sonra, uzlaşmanın gereklerinin yerine getirilmemesi halinde, 171. maddenin dördüncü fıkrasındaki şart aranmaksızın, kamu davası açılır. Uzlaşmanın sağlanması halinde, soruşturma konusu suç nedeni ile tazminat davası açılamaz. Açılmış olan davadan feragat edilmiş sayılır. Şüphelinin, edimini yerine getirmemesi halinde uzlaşma raporu veya belgesi, İcra ve İflas Kanunu 38. maddesinde yazılı ilam niteliğinde belgelerden sayılır.

Uzlaşma müzakereleri esnasında yapılan açıklamalar herhangi bir soruşturma ve kovuşturmada ya da davada delil olarak kullanılabilir mi?

Uzlaştırma müzakereleri sırasında yapılan açıklamalar, herhangi bir soruşturma ve kovuşturmada ya da davada delil olarak kullanılamaz.

Uzlaşma ve zamanaşımı

Şüpheli, mağdur ya da suçtan zarar gören kişiden birine ilk uzlaşma teklifinde bulunulduğu tarihten başlayarak, uzlaştırma girişiminin sonuçsuz kaldığı ve en geç, uzlaştırmacının raporunu düzenleyerek uzlaştırma bürosuna verdiği tarihe kadar dava zamanaşımı ile kovuşturma koşulu olan dava süresi işlemez.

Uzlaştırmacıya ödenecek ücret

Uzlaştırmacıya Adalet Bakanlığı tarafından belirlenen tarifeye göre ücret ödenir. Uzlaştırmacı ücreti ve diğer uzlaştırma giderleri, yargılama giderlerinden sayılır. Uzlaşmanın gerçekleşmesi durumunda buna ilişkin giderler Devlet Hazinesi tarafından karşılanır.

Uzlaşma uzlaştırma avukatı istanbul

Ofisimizin çalışma alanlarına dahil tüm hukuki soru ve danışmanlık talepleriniz için Heper Hukuk ve Danışmanlık Ofisimize ait 08504201155 numaralı hattımızdan bize ulaşabilirsiniz.