Bu yazı içeriğinde yabancı devlet başkanına bayrağına temsilcilerine karşı suçlar hakkında genel bilgilere yer verilecektir. Açıklanan suçlara, TCK 340-343. maddelerinde yer verilmiştir.
Yabancı Devlet başkanına karşı suç, TCK 340. maddesinde Yabancı Devletlerle Olan İlişkilere Karşı Suçlar başlığı altında açıklanmıştır. Buna göre; Yabancı devletlerden birinin başkanına karşı bir suç işlenmesi halinde suçu işleyen kişiye verilecek ceza, sekizde biri oranında artırılır. Suçun müebbet hapis cezasını gerektirmesi durumunda ise, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına hükmolunur.
Fiilin, soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı suçlardan olması halinde, soruşturma ve kovuşturma, yabancı devletin bu husustaki şikayetine bağlıdır. TCK 340/2
Yasa gerekçesinde, düzenleme ile yabancı devlet başkanlarına yönelik olarak işlenen suçlardan dolayı verilecek cezanın artırılarak hükmedilmesinin öngörüldüğü açıklanmıştır. Ancak, bunun için, TCK 343. maddesinde de belirtilen karşılıklılık koşulu aranır. Yine söz konusu yabancı devletin Türkiye tarafından tanınmış bulunması şartının aranacağı da yasa gerekçesinde açıklanmıştır.
Maddenin ikinci fıkrasında ise, soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı suçlar nedeni ile şikayet hakkının, ilgili yabancı devlet hükümeti tarafından kullanılabileceği öngörülmüştür.
Yabancı Devlet bayrağına karşı hakaret suçu TCK 341. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre; Resmen çekilmiş olan yabancı devlet bayrağını ya da diğer egemenlik alametlerini alenen tahkir eden kişi, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
TCK 340. maddesine benzer şekilde bu suç nedeni ile soruşturma ve kovuşturma yapılması, ilgili devletin şikayetinin bulunması koşuluna bağlanmıştır.
Yasa gerekçesinde düzenleme ile, Devletin uluslararası ilişkilerinin korunduğu açıklanmıştır. Bu vesile ile, resmen çekilmiş olan yabancı devlet bayrağı veya diğer egemenlik alametinin tahkiri cezalandırılmaktadır. “Resmen çekilmiş olan bayrak” ile anlaşılması gereken, gerek yabancı devlet ve gerek Türk kamu hukuku ve kanunlarına uygun olarak bayrağın direğe asılmış bulunması anlaşılmalıdır. Bu nedenle yasa gerekçesinde yabancı devlet vatandaşının astığı bayrak veya diğer egemenlik alametlerinin tahkiri, örnek olarak bayrak yakılmasının, bayrak resmen yani resmi görevlilerce asılmadığı için suç oluşturmayacağı bilgisine yer verilmiştir.
Yabancı Devlet temsilcilerine karşı suç, TCK 342. maddesinde açıklanmıştır. Buna göre; Türkiye Cumhuriyeti’nde sürekli ya da geçici şekilde görevlendirilmiş yabancı devlet temsilcileri ile bunların diplomasi memurları veya uluslararası kuruluşların temsilcileri ile bunların diplomatik ayrıcalık ve bağışıklık tanınan memurları, kendilerine karşı görevleri nedeniyle işlenen suçlar açısından, kamu görevlisi kabul edilerek; suç işleyen kişiler hakkında, Türk Ceza Kanunu ilgili hükümlerine göre cezaya hükmolunur. Bununla birlikte TCK 342/2 maddesi uyarınca işlenen suçun hakaret olması halinde, soruşturma ve kovuşturma yapılması, mağdurun şikayetine bağlıdır.
Yasa gerekçesinde düzenleme ile, Türkiye’de görevli yabancı devlet temsilcilerine ya da diplomasi memurlarına veya uluslararası kuruluşların temsilcileri ile bunların diplomatik ayrıcalık ve bağışıklık tanınan memurlarına karşı görevleri nedeni ile herhangi bir suç işlenmesi durumunda, kanunda o suça özgü cezanın uygulanacağı hükmünün getirildiği ifade edilmektedir. Böylece, Türkiye’deki memurlara karşı görevleri nedeniyle işlenecek ve yabancılar bakımından da işlenmesi olanaklı suçlar nedeni ile aynı maddeler hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir.
TCK 343. maddesinde, Yabancı Devletlerle Olan İlişkilere Karşı Suçlar başlığı altında açıklanan hükümlerin uygulanmasının, karşılıklılık koşuluna bağlı olduğu açıkça belirtilmiştir. Bu düzenleme ile, Yabancı Devletlerle Olan İlişkilere Karşı Suçlar bölümünde yer alan hükümlerin uygulanması, mağdurun mensubu olduğu devlet kanununca da aynı esasların Türkiye bakımından kabul edilmiş bulunmasına yani karşılıklılık kuralına bağlanmıştır.
TCK 340. maddesi uyarınca yabancı devletlerden birinin başkanına karşı bir suçun müebbet hapis cezasını gerektirmesi halinde hükmolunacak ceza dava zamanaşımı otuz yıldır. TCK 341. maddesinde açıklanan suç için dava zamanaşımı ise sekiz yıl oalrak belirlenmiştir.
TCK 340. maddesinde açıklanan suç açısından görevli mahkeme ağır ceza mahkemesi, 341. maddesi açısından ise görevli mahkeme asliye ceza mahkemesidir.
Hukuki danışmanlık ve talepleriniz için Heper Hukuk ve Danışmanlık Ofisi’ne 7/24 08504201155 numaralı hattımızdan ulaşabilirsiniz.