Yalan tanıklık (yalancı şahitlik) suçu, TCK 272. maddesinde, Adliyeye Karşı Suçlar başlığı altında açıklanmıştır. Buna göre; Hukuka aykırı bir fiil nedeni ile başlatılan bir soruşturma kapsamında tanık dinlemeye yetkili kişi veya kurul önünde gerçeğe aykırı şekilde tanıklık yapan kişiye, dört aydan bir yıla kadar hapis cezası verilir.
Mahkeme huzurunda veya yemin ettirerek tanık dinlemeye kanunen yetkili kişi ya da kurul önünde gerçeğe aykırı şekilde tanıklık yapan kişiye bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilir.
Suçun faili, gerçeğe aykırı şekilde tanıklık yapan kişilerdir. Bu kapsamda şüpheli ya da sanığın bu suçun faili olması mümkün değildir. Yasa gerekçesi uyarınca, suçun maddi unsuru, yalan söylemek veya tanıklığa konu bilginin, bilerek, kısmen veya tamamen saklanmasıdır. Yalan söylemek, doğal olarak gerçeği inkar etmeyi de kapsamaktadır. Tanık, tanıklığa konu hususlardaki bilgisini veya gördüğünü tam olarak açıklamakla yükümlüdür.
TCK 272/3 maddesi uyarınca kişinin üç yıldan fazla hapis cezasını gerektiren bir suçun soruşturma veya kovuşturması kapsamında yalan tanıklık yapması halinde iki yıldan dört yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Yasa gerekçesinde bu husus, kanuni tanımında üst sınırı üç yıldan fazla hapis cezasını gerektiren bir suçun soruşturma veya kovuşturması kapsamında yalan tanıklık yapılmasının, suçun temel şekline göre daha ağır ceza ile cezalandırılmayı gerektireceği şeklinde açıklanmıştır.
Bu durumda gözaltına alma ve tutuklama dışında başka bir koruma tedbirinin uygulanmış olması halinde, yüklenen fiili işlemediğinden dolayı aleyhine tanıklıkta bulunulan kişi hakkında beraat kararı ya da kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş olmalıdır. Bu halde kişiye verilecek ceza yarı oranında artırılır.
Aleyhine tanıklıkta bulunulan kişinin gözaltına alınması veya tutuklanması halinde; yüklenen fiili işlemediğinden dolayı hakkında beraat kararı veya kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş olması koşuluyla; yalan tanıklık yapan kişi, ayrıca kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçuna ilişkin hükümlere göre dolaylı fail olarak sorumlu tutulur.
Aleyhine tanıklıkta bulunulan kişinin ağırlaştırılmış müebbet veya müebbet hapis cezasına mahkumiyeti durumunda, yirmi yıldan otuz yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. TCK 272/7 maddesi uyarınca aleyhine tanıklıkta bulunulan kişinin mahkum olduğu hapis cezasının infazına başlanmış olması hali, altıncı fıkraya göre verilecek cezanın yarısı kadar artırılması nedenidir. Bunun için infazın tamamlanmış olması şartı aranmaz. Kişi hakkında verilen hükmün kesinleşmiş ve infazına başlanmış olması, artırım sebebinin uygulanması için yeterlidir.
TCK 272/8 maddesi uyarınca aleyhine tanıklıkta bulunulan kişi hakkında hapis cezası dışında adli veya idari bir yaptırım uygulanmış olması halinde yalan tanıklıkta bulunan kişi, üç yıldan yedi yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
TCK 273. maddesi uyarınca kişinin;
a) Kendisinin, üst soy, alt soy, eş ya da kardeşinin soruşturma ve kovuşturmaya uğramasına neden olabilecek bir hususla ilgili olarak yalan tanıklıkta bulunması,
b) Tanıklıktan çekinme hakkı bulunmasına rağmen, bu hakkı kendisine hatırlatılmadan gerçeğe aykırı olarak tanıklık yapması,
hallerinde, kişiye verilecek cezada indirim yapılabileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebilir.
TCK 273. maddesinin birinci fıkrası, özel hukuk uyuşmazlıkları kapsamında yapılan yalan tanıklık hallerinde uygulanmaz.
TCK 274. maddesinde, yalan tanıklık suçu açısından etkin pişmanlık hükümleri açıklanmıştır. Buna göre;
Aleyhine tanıklık yapılan kişi hakkında bir hak kısıtlamasına veya yoksunluğuna sonuç olacak şekilde karar verilmezden veya hükümden önce gerçeğin söylenmesi durumunda, cezaya hükmolunmaz. TCK 274/1
Aleyhine tanıklık yapılan kişi hakkında bir hak kısıtlamasına veya yoksunluğuna sebep olacak şekilde karar verildikten sonra ve fakat hükümden önce gerçeğin söylenmesi durumunda, kişiye verilecek cezanın üçte ikisinden yarısına kadarı indirilebilir. TCK 274/2
Aleyhine tanıklık yapılan kişi hakkında verilen mahkumiyet kararının kesinleşmesinden önce gerçeğin söylenmesi, verilecek cezanın yarısından üçte birine kadar indirilebilmesi sebebidir. TCK 274/3
Bu suç için dava zamanaşımı süresi sekiz yıldır.
Bu suç için yargılama yapmaya görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesi’dir.
Yalan tanıklık (yalancı şahitlik) suçu avukat istanbul ve diğer tüm konulardaki hukuki danışmanlık ve talepleriniz için Heper Hukuk ve Danışmanlık Ofisi’ne ait 08504201155 numaralı hattımızdan ofisimizle iletişime geçebilirsiniz.
Açığa imzanın kötüye kullanılması suçu nedir, açığa imzanın kötüye kullanılması suçunun cezası nedir? Açığa imzanın kötüye kullanılması suçu, TCK 209. maddesinde Kamu Güvenine Karşı Suçlar...
Adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs suçu nedir, suçun cezası nedir? Bu makalede, adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs suçu hakkında genel bilgilere yer verilecektir. Suç, TCK 288. maddesinde,...
